Przejdź do treści

Greckie ciasto noworoczne

Typowym, greckim sposobem na przywitanie Nowego Roku jest vasilopita – <βασιλόπιτα> (vasilopita) – chlebek lub ciasto z ukrytą wewnątrz monetą. Ten, kto w swoim kawałku trafi na monetę, będzie miał szczęście w nadchodzącym roku!  

Ludzie pieką takie ciasta sami albo kupują je kilka dni przed sylwestrem. Składniki są bardzo proste: mąka (αλεύρι – alévri), sok z pomarańczy (χυμός πορτοκαλιού – himós portokaliú), mleko, które lubicie (γάλα της επιλογής – ghála tis epiloghís), olej słonecznikowy (ηλιέλαιο – iliéleo), cukier (ζάχαρη – záhari), soda oczyszczona (μαγειρική σόδα – maghirikí sótha) i voilà! Można też poszaleć z większą ilością składników albo poszukać przepisów w sieci!  

A dlaczego nazywa się «Βασιλόπιτα»? Nazwa ta wiąże się ze świętym Bazylim «Άγιος Βασίλης», który w Grecji imieniny obchodzi 1 stycznia, czyli w Nowy Rok. Dlatego właśnie, bardzo popularnym zwyczajem jest wspólne krojenie ciasta – zaraz po północy albo z samego rana. Jest jeszcze jedna hipoteza odnośnie pochodzenia nazwy vasilopita, mianowicie, że pochodzi od słów: «βασιλεύς» (vasiléfs) czyli “król” + «πίτα» (pita) – ciasto.  

Vasilopita to “święte” ciasto, z tego powodu kawałek musi zostać ofiarowany Jezusowi, kawałek Matce świętej, kawałek Świętem Mikołajowi, kawałek dla domu… Stwarza to wiele zabawnych sytuacji, na przykład, kiedy okazuje się, że moneta jest akurat w jednym z tych kawałków. Ludzie się wtedy denerwują ? W rodzinach z dziećmi zdarza się też, że rodzice ustalają, że kawałek z monetą trafi do dziecka, żeby uniknąć, no wiecie – “końca świata”.  

I na koniec – wiele regionów w Grecji ma swoje własne rodzaje vasilopity. Na przykład w Tesalii przygotowuje się «πρασόπιτα» (prasópita) wytrawne ciasto z porami!   Kto dostanie monetę «το φλουρί» (to flurí) w tym roku i będzie miał szczęście?