Przejdź do treści

Greckie zwyczaje: Martenica – Μάρτης (Mártis)

Przywitajmy ten miesiąc bardzo popularną grecką tradycją! Pierwszego marca przygotowujemy zwykle bransoletkę, «βραχιόλι» (vrahióli), wykonaną ze splecionych albo związanych ze sobą sznurków lub nici w kolorach czerwonym i białym. Zwyczaj ten jest szeroko rozpowszechniony w krajach bałkańskich.  

Skąd wziął się ten zwyczaj? 

Wierzy się, że dawna tradycja zakładania tej bransoletki, zwanej «Μάρτης» (Mártis), ma swe korzenie w starożytnej Grecji, zwłaszcza w misteriach eleuzyjskich, «Ελευσίνια Μυστήρια» (elefsínia mistíria). Mistycy misteriów eleuzyjskich przywiązywali sobie na prawej ręce i lewej stopie „krokus” – wełniany sznurek w kolorze szafranowym, który miał chronić ich przed złymi duchami.  

Co daje Martenica? 

Dzieci (lecz nie tylko one) noszą ją zwykle od 1 do 31 marca. Wierzy się, że ο Μάρτης  chroni buzie najmłodszych przed oparzeniami spowodowanymi pierwszymi, wiosennymi promieniami słońca. Bransoletkę zdejmuje się pod koniec miesiąca albo po ujrzeniu pierwszej jaskółki zawiesza się ją na krzewie róży, żeby ptaki mogły zbudować z niej swoje gniazdo. Niektórzy przywiązują bransoletkę do drzewa owocowego, aby zakwitło. 

Mówimy więc «από Μάρτη καλοκαίρι, και από Αύγουστο χειμώνα» (apó márti kalokiéri kie apó ávghusto himóna), co oznacza, że w marcu często zdarza się pogoda podobna do tej panującej latem, podczas gdy w sierpniu zaczyna się robić chłodniej, co przywodzi na myśl zimę.  

Jak przygotować swoją Martenicę 

Zwyczaj ten jest tak lubiany i popularny, że pielęgnuje się go również w szkołach na lekcjach plastyki. A jak zrobić taką bransoletkę? Potrzebujesz czerwonych i białych nitek, «άσπρες και κόκκινες κλωστές» (áspres kie kókines klostés). Wystarczy spleść je ze sobą i zawiązać na nadgarstku.