Nauczyciele zbyt często jeszcze traktują swoją pracę jako nauczanie niż uczenie się. Ujmując rzecz w skrócie uczeń ma za zadanie siedzieć i słuchać, wtedy będzie umiał. W przeciwnym razie – nie osiąga zamierzonych efektów. Świadczy to o głębokim niezrozumieniu natury samego uczenia się.
Genetyczna zmienność i dziedziczność biologiczna pociągają za sobą ogromną różnorodność cech. Wszyscy ludzie są do siebie podobni, mają bardzo dużo cech wspólnych – należymy do jednego gatunku biologicznego Homo sapiens, ale jednocześnie każdy z nas jest inny. Każdy ma tysiące, miliony, a może więcej cech indywidualnych. Jest to właśnie rozumiany pozytywnie indywidualizm – oryginalne cechy człowieka, których nie należy mylić z egoizmem czy egocentryzmem.
Motywowanie odniesie skutek jeśli nauczyciel najpierw zauważy, a następnie będzie pomagał rozwijać talenty uczniów. A każdy z nas ma jakiś talent, trzeba więc założyć, że każdy jest zdolny. Potrzeba przy tym wykazać dużo delikatności i taktu, oraz dobrego zmysłu obserwacji i prawdziwego szacunku do talentów i indywidualności ucznia. Przede wszystkim jednak potrzebna jest chęć, wyobraźnia i zainteresowanie tym, kogo uczymy. Moim zdaniem jest to podstawowa wartość i miara współczesnej edukacji.
Mówi się, że główne cechy nowoczesności edukacji to: aktywizm, indywidualizm, intelektualizm, orientacja przyszłościowa i innowacyjna. Niezwykle ważna jest także praca nad osobowością ucznia. Chodzi o to by dostrzec u wszystkich uczniów ich mocne strony, traktować ich jak najbardziej indywidualnie, zachęcać do uczestnictwa w konkursach, spotkaniach międzynarodowych itp. i stwarzać ku temu możliwości, doceniać uczniów, podkreślać ich osiągnięcia i dalsze możliwości, czyli motywować do tego, by chcieli odnieść sukces.
Trzeba też pamiętać by prawidłowo kształtować hierarchię wartości, by osiągnięcia służyły czemuś więcej niż tylko własnej satysfakcji, redukować myślenie typu: muszę coś osiągnąć; dzięki temu motywacja staje się bardziej długoterminowa. Ciągle trzeba szukać ciekawego materiału, który zainteresuje ucznia; znajdować interesujące zadania, ciekawostki, gry itp., inspirować nowe zainteresowania, rozwijać jego wiedzę psychologiczną – o samym sobie, by poznał swoje mocne i słabe strony, ograniczenia i możliwości, dbać o postawę życzliwości wobec otoczenia; kierować uwagę na to, że ważne jest nie tylko, co sam o sobie sądzi, ale także jak jest postrzegany przez innych, jaki jest dla innych ludzi. I najważniejsze – poruszać zagadnienia dotyczące nie tylko zdolności, ale i mądrości. Nie pracujemy w fabrykach, które mają wypuścić na rynek jednolity, efektywnie funkcjonujący produkt, ale dbamy o rozwój delikatnego kwiatu, jakim jest ludzki umysł aby mógł w pełni ukazać swoje piękno i bogactwo.
Marta Wojtas
Chcesz rozwijać z nami swoje talenty?