Przejdź do treści

Teatr w starożytnej Grecji

Starożytny Teatr Grecki to prawdopodobnie najbardziej znane dziedzictwo kulturalne pozostawione przez Greków. Starożytne, greckie tragedie wystawiane były podczas festiwali poświęcanych bogu Dionizosowi. Największe z nich zwane były Dionizjami – Τα Μεγάλα ή ἐν ἄστει Διονύσια (nie podajemy transkrypcji, ponieważ nie wiemy jak dokładnie słowa te wymawiali starożytni Grecy).

Wśród dramatów, wyróżniamy 3 rodzaje: tragedia, komedia oraz satyra.
Ta ostatnia – το σατυρικό δράμα (to satirikó thráma) – miała na celu rozśmieszanie publiczności bez motywu edukacyjnego, za to imitując cechy tragedii.
Komedia – η κωμωδία (i komothía) – wydrwiwała postacie i sytuacje niosąc ze sobą konstruktywna krytykę i edukację poprzez śmiech i radość.
I wreszcie – tragedia – η τραγωδία (i traghothía) – jej celem było przeprowadzenie publiczności przez proces duchowego oczyszczenia, zwanego «κάθαρση» (kátharsi). Dzięki katharsis widzowie doświadczali wewnętrznego spokoju, swoistej rehabilitacji, poukładania moralnego, stawali się wolni i wchodzili na “wyższy poziom”.

Żeby przybliżyć Wam wagę teatru greckiego w greckiej edukacji, powiem Wam tylko, że nasi nauczyciele w szkołach ponadpodstawowych mówili, że nie zdamy do kolejnej klasy, jeśli nie będziemy znali definicji tragedii w Starożytnej Grecji!

Ἔστιν οὖν τραγῳδία μίμησις πράξεως σπουδαίας καὶ τελείας, μέγεθος ἐχούσης, ἡδυσμένῳ λόγῳ, χωρὶς ἑκάστῳ τῶν εἰδῶν ἐν τοῖς μορίοις, δρώντων καὶ οὐ δι’ ἀπαγγελίας, δι’ ἐλέου καὶ φόβου περαίνουσα τὴν τῶν τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν.

(Aristotle’s Poetics, 1448b-24)

W skrócie, tragedia to pewien sposób odwzorowania rzeczywistości, który poprzez strach i sympatię prowadzi do katharsis.

Nie obędzie się też bez odniesienia do etymologii. Słowo «τραγωδία» składa się z: τράγος (trághos), czyli “koza”, i ᾠδή (othí) – “piosenka”. Z pewnością znacie współczesne, greckie słowo: «τραγούδι» (traghúthi)! Jednak nie wiemy w jaki sposób łączyło się ono z tragedią wystawianą na scenie.


The ancient Greek Theatre is probably the most known cultural heritage that Greeks left behind. Ancient Greek drama used to be connected with festivals dedicated to the god Dionysus, the biggest of which was called City Dionysia – Τα Μεγάλα ή ἐν ἄστει Διονύσια (no transcript here – we cannot tell exactly how ancient Greek were pronounced).

There were three types of drama: tragedy, comedy and satirical drama.
The latter – το σατυρικό δράμα (to satirikó thráma) – aimed at making people laugh without an educational purpose but imitating tragedy’s features.
Comedy – η κωμωδία (i komothía) – mocked persons and situations, so that through laughter and joy, right criticism comes.
Last but not least, tragedy – η τραγωδία (i traghothía) – aimed at leading the audience to spiritual cleansing and purification called «κάθαρση» (kátharsi). With catharsis the spectators calm down mentally, they are redeemed, through the restoration of moral order, and become free and superior people.

Long story short, in secondary and high school, our teachers in Greece used to tell us that we will not graduate unless we learn the definition of tragedy in Ancient Greek!

Ἔστιν οὖν τραγῳδία μίμησις πράξεως σπουδαίας καὶ τελείας, μέγεθος ἐχούσης, ἡδυσμένῳ λόγῳ, χωρὶς ἑκάστῳ τῶν εἰδῶν ἐν τοῖς μορίοις, δρώντων καὶ οὐ δι’ ἀπαγγελίας, δι’ ἐλέου καὶ φόβου περαίνουσα τὴν τῶν τοιούτων παθημάτων κάθαρσιν.

(Aristotle’s Poetics, 1448b-24)

In brief, tragedy is a representation of reality which, through fear and sympathy, leads to catharsis.

Finally, an etymological reference must be made. The word «τραγωδία» is a compound of τράγος (trághos), that is “goat”, and ᾠδή (othí) meaning “song”. Surely you know the word «τραγούδι» (traghúthi) in modern Greek! However, it is uncertain how it used to be connected with tragedy as a cultural spectacle.