Jeśli interesujesz się nauką języków, to możliwe, że nazwisko Krashen obiło Ci się o uszy. Jest to postać znana i poważana w kręgach lingwistów.
Krashen w swoim słynnym wykładzie z lat 80 XX wieku, mówił o tym bardzo jasno: “We acquire language in one way and only one way. When we get comprehensible input in a low anxiety environment”, czyli “Język przyswajamy w jeden i tylko jeden sposób. Dzięki ekspozycji znaczącej w środowisku, które nas nie stresuje”.
Co to jest ekspozycja znacząca
Ekspozycja znacząca to nic innego jak treść podana w danym języku (podczas rozmowy, czytania tekstu, słuchania nagrania itp.), która jest dla nas zrozumiała.
Krashen, słusznie przekonuje, że samo słuchanie języka nie pomoże nam się go nauczyć. Oczywiście, osłuchamy się, poznamy melodię i tempo języka, jednak, dopóki nie pojawi się zrozumiałe dla nas znaczenie, będą to tylko dźwięki. Słowom musi towarzyszyć treść! Czyli kiedy ktoś na przykład podnosi jabłko i mówi: “this is an apple”, a potem banana i mówi: “this is a banana”, łączymy dźwięk słowa “apple” z jabłkiem, a dźwięk słowa “banana” z bananem. To już jest przyswajanie języka ?.
Podobnie wygląda to w przypadku tekstów. Możemy przejrzeć 100 książek, przepisać 1000 zdań – opatrzymy się z językiem, ze specyficznym zestawianiem liter, ale dopóki nie stoi za tym zrozumiała dla nas (chociaż częściowo) treść, pozostaną one jedynie zbiorem specyficznie złożonych znaków.
Środowisko, w którym się uczymy
Myślę, że koncepcja ekspozycji znaczącej jest całkiem łatwa do uchwycenia i rozumiemy ją intuicyjnie. Zastanówmy się nad drugą częścią słynnej wypowiedzi Krashena “(…) w środowisku, które nas nie stresuje”.
Wysoki lub długotrwały stres ogranicza nasze zdolności poznawcze, w tym zdolność do przyswajania języka obcego. Wymagający nauczyciel, który przy każdej pomyłce wykrzykuje: “źle!”, “nie tak!” raczej nie będzie sprzyjał nauce. To nie jest tak, że nie da się nauczyć języka w takich warunkach – da się, ale wymagać to będzie dużo więcej czasu i wysiłku, a efekty będą gorsze niż w warunkach, w których uczeń czuje się bezpiecznie i dobrze.
Istnieją metody nauczania języka, w których przez pierwsze 5,10 minut zajęć uczniowie siadają w wygodnych fotelach, albo kładą się na materacach i słuchają relaksacyjnej muzyki. Po takim wstępie, który ma zniwelować stres “przniesiony z zewnątrz” następuje właściwa nauka.
Jest to jakiś pomysł, chociaż według mnie wystarczy zwyczajnie dobra atmosfera na zajęciach, odrobina humoru i duże pokłady cierpliwości lektora.
Co jeszcze jest ważne w nauce języka obcego
Krashen wymienia jeszcze dwa kluczowe elementy efektywnego przyswajania języków: motywacja i poczucie własnej wartości.
To też czujemy intuicyjnie – osoby zmotywowane uczą się sprawniej, bo chcą się nauczyć. Nie ma nic gorszego dla lektora niż uczeń, który w jakiś sposób zostaje zmuszony do nauki. To prawdziwa “orka na ugorze”.
Poczucie własnej wartości jest już mniej oczywiste, ale nie mniej ważne. Osoby, z takim poczuciem łatwiej radzą sobie z wrażeniem porażki, które niejednokrotnie towarzyszy nauce języka obcego. Taka nauka w dużej mierze polega na popełnianiu błędów i poprawianiu ich, często też okazuje się, że zapominamy to, czego już się nauczyliśmy, mylą nam się słowa, źle coś wymawiamy, źle zapisujemy itd. – potrzeba tutaj dystansu do siebie.
Więcej o robieniu błędów podczas nauki języka przeczytasz w artykule: jak pozbyć się blokady w mówieniu w języku obcym
Na szczęście dobry lektor, gdy zauważy taki problem u ucznia, może go zniwelować odpowiednim podejściem.
Nauce języków sprzyja również jak najczęstsza ekspozycja na język – wakacje w kraju, gdzie mówi się danym językiem, grupy konwersacyjne, muzyka, podcasty, książki. Wszystko co tylko możliwe, aby język ten “zagościł” w naszym mózgu na stałe. ? Pisaliśmy o tym już wcześniej, sprawdź co radzimy, aby uczyć się szybciej
A jeśli chcesz obejrzeć wystąpienie (fenomenalne swoją drogą) Krashena, które zainspirowało mnie do tego wpisu, to podrzucam link: https://www.youtube.com/watch?v=NiTsduRreug
Miłego oglądania 🙂