Powitanie to gest z pozoru nieznaczący – na co dzień nie przywiązujemy wielkiej wagi do przelotnego „cześć” lub „dzień dobry”. Kiedy uczymy się języka greckiego, jednym z pierwszych zagadnień są właśnie powitania. Chwila, w której spotykamy kogoś po raz pierwszy danego dnia, nie trwa długo, ale sposobów na powitanie jest mnóstwo! Jak więc witają się Grecy?
Kalimera – tylko rano!
Czy ty też uważasz, że w Grecji na dzień dobry mówi się zawsze καλημέρα (kalimera)? Zwrot ten faktycznie oznacza „dzień dobry”, ale używa się go tylko do południa. Przez pozostałą część dnia mówimy καλησπέρα (kalispera), czyli dosłownie „dobry wieczór”, od wyrazów καλή i εσπέρα (espera to archaizm, wyraz książkowy oznaczający „wieczór”). Okazji do witania się w ciągu dnia jest zaś mnóstwo, bo Grecy mówią „dzień dobry” równie często jak my – sąsiadom, sprzedawcom, osobom spotkanym na górskich szlakach. Życzą sobie też dobrego tygodnia i miesiąca. ? A jak inaczej przywitać się, będąc w Grecji?
To musisz znać
Kiedy spotykasz się ze swoim kolegą Jorgosem lub z rówieśnikiem w sytuacji nieformalnej, powiedz „cześć”: γεια σου (ja su). Tę formę usłyszysz też często przy powitaniu w sklepach, nawet od osób, z którymi nie jesteś na „ty” i z którymi dzieli cię różnica wieku. Grecka kultura pozwala pod tym względem na więcej niż polska! To podstawowe „cześć” powiesz często nawet do osób sporo starszych. Wariant grzecznościowy lub używany w stosunku do grupy to γεια σας (ja sas). Możesz też powiedzieć po prostu γεια (ja).
I co jeszcze?
Żeby się przywitać na podstawowym poziomie, niczego więcej właściwie nie potrzebujesz! Aby jednak uniknąć zaskoczenia, kiedy ktoś inny wita ciebie, zapoznaj się także z χαίρετε (chierete) i γεια χαρά (ja chara). Jeśli podobają ci się te rodzaje powitania, używaj ich – są neutralne i będą pasować do wielu sytuacji.
Jeszcze rzadziej używane są καλώς ήρθατε (kalos irthate), czyli „witajcie”, a także powitania stosowane najczęściej przez starsze osoby w stosunku do młodszych członków rodziny. Do dziewczyny, na przykład córki lub wnuczki, mówi się καλώς την (kalos tin), a do chłopaka – καλώς τον. Mogą ich używać między sobą także młodsze osoby, na przykład nauczycielka w stosunku do dorosłych uczennic. Usłyszysz to oczywiście również w żartobliwym kontekście w sytuacjach między bliskimi – podobnie jak my używamy nieco staroświeckich form, by bawić się stylem, podkreślić swój dystans albo wywołać efekt komiczny, na przykład mówiąc „uszanowanie” do kolegi, z którym można konie kraść.
Język ciała
Ucz się, jak mówić płynnie i nie zapominaj, że równie ważna jest komunikacja niewerbalna! Dodatkiem do słów powitania będą uścisk dłoni, objęcia lub pocałunek w policzek (zwykle w jeden i drugi). Zależnie od stopnia zażyłości możesz z nich korzystać lub nie. Choć południowe kraje Europy słyną z mniejszego dystansu w interakcjach społecznych, nie musisz próbować się dopasować. Grecy często rozumieją różnice kulturowe i zdarza się, że na przykład nieco na wyrost pytają, czy nie stoją za blisko ciebie. Stosuj zwykłe zasady grzeczności, bądź sobą i uśmiechnij się, a wtedy przywitanie powinno pójść gładko!